دیابت یك اختلال در سوخت و ساز (متابوليسم) بدن است كه در آن یا انسولين به ميزان كافي در بدن وجود ندارد و یا انسولين موجود قادر نيست تا وظيفه خود را به درستي انجام دهد و در نتيجه به علت وجود مقاومت در برابر آن ، قند خون بالا مي رود.
انسولين هورموني است كه وظيفه اصلي آن كاهش قند خون است .
انواع ديابت : ديابت نوع يك – ديابت نوع دو _ ديابت حاملگي
دیابت نوع يك :
توليد انسولين از پانکراس (لوزاالمعده) به علت از بين رفتن سلول های سازنده انسولين ، متوقف مي شود به همين خاطر افراد مبتلا به این نوع دیابت باید از بدو تشخيص ، انسولين مورد نياز بدن را به صورت تزریقات روزانه تأمين كنند.
دیابت نوع يك اغلب در سنين زیر ۳0 سال به وجود مي اید.
ديابت نوع دو :
بيشتر در بالغين بالاي 30 سال و چاق ديده مي شود. لنسولين توليد شده در پانكراس به خوبي عمل نمي كند. درواقع يا پانكراس به اندازه كافي انسولين ترشح نمي كند و يا اينكه انسولين توليد شده به علت وجود مقاومت به انسولين مخصوصا در افراد چاق ، فاقد كارايي لازم است.
علائم بيماري
ديابت نوع يك: شروع ناگهاني و ناراحت كننده – تكرر ادرار – خشكي دهان و تشنگي – خستگي مفرط يا كمبود انرژي- گرسنگي مداوم – كاهش ناگهاني وزن _ تاري ديد –عفونت هاي مكرر
ديابت نوع دو : شروع تدريجي – به هر حال علائم دیابت نوع يك بصورت خفيف تر ممکن است در مبتلايان به دیابت نوع دو نيز وجود داشته باشد.
عوارض ديابت كنترل نشده
يكي از عوارض مهم ديابت كنترل نشده ، آسيب به چشم و در حالت شديد نابينايي مي باشد لذا افراد مبتلا به دیابت بهتر است طبق دستور پزشك ، معاينات چشمي را جهت پيشگيري از اين عارضه مهم انجام دهند.از عوارض ديگر اين بيماري مي توان به نفروپاتي ( بيماري هاي كليوي) و آسيب ديدگي اعصاب محيطي و پوست و در نهايت ايجاد زخم و يا قطع عضو و سكته هاي قلبي و مغزي اشاره نمود.
رعایت چند اصل كنترل دیابت باعث مي شود تا افراد دیابتي بتوانند یك زندگي سالم داشته باشند و از پيدایش عوارض دیابت جلوگيری كنند:
1- كنترل روزانه قندخون
2- تغذيه صحيح
3- فعاليت جسماني منظم
4- مصرف منظم داروها
نكات مربوط به ديابت
– مصرف غذا در دفعات زياد و حجم كم
– كاهش مصرف نان هاي سفيد و برنج – جايگزين كردن نان هاي سبوس دار و حبوبات
– كاهش مصرف روغن هاي جامد ، غذاهاي آماده و سرخ شده
– كاهش مصرف قندهاي ساده ( قند و شكر ، شكلات ، نقل و شيريني و…)
– اینکه گفته مي شود ، فرد دیابتي به هيچ وجه نباید برنج یا سيب زميني یا ميوه مصرف نماید، یا مواد غذایي تلخ باعث كاهش قند خون مي شوند، یك باور غلط در ميان جامعه مي باشد و نباید به آن ها توجه نمود. اما بهترین راه كاهش مصرف برنج و نان سفيد جایگزين كردن آنها با حبوبات و نان های سبوس دار است.
-منابع غذایي حاوی روی، ویتامين سي (مركبات و سبزی های تازه) و ویتامين آ (زردآلو، هلو، گوجه فرنگي و هویج ) را در رژیم غذایي خود بگنجانيد زیرا این مواد حساسيت به انسولين را افزایش مي دهند.
– مصرف سبزيجات در بيماران دیابتي از اهميت خاصي برخوردار است. خوردن سبزيجات به همراه غذا از افزایش ناگهاني قند خون جلوگيری كرده و باعث كاهش كلسترول خون ميشود.